Digitale Fotografie Vakantie

Nu ga ik niet vergelijken maar gewoon laten zien hoe goed de huidige generatie full frame camera's zijn als het gaat om gebruik in slecht licht omstandigheden. Bijvoorbeeld in het theater. Vroeger, ik heb het wel eens eerder geschreven in een Plaatje bij een praatje: Boksen en ruis zat je heel lang na te denken of je wel of niet je film zou gaan opwaarderen naar 1600 ASA, nu dus ISO. Dat had grote gevolgen. En nu schiet bijna iedere camera met gemak 3200 ISO foto's bij elkaar. En nog goed ook. En nu weer terug naar het theater.

Er hang en in het theater vaak lampen zat, maar laat de licht ingenieur ze ook echt branden? Meestal niet. Meestal zijn de aanwezige lampen gedimd en som wel heel erg gedimd. Het eerste wat je dan zou kunnen doen is je F/2.8 objectief uit je tas halen. Maar dan moet je die wel hebben. Ik heb er wel een in de vorm van een Tamron 70-200mm F/2,8 waarvan ik weet dat die op F/2.8 niet zo lekker is. Pas vanaf F/3.5 wordt de Tamron echt goed. Vandaar dat de onderstaande foto is gemaakt op F/4 met 6400 ISO.

Het ziet er keurig uit. Ook al is de afbeelding als zondag te klein om op een website goed te laten zien. De sluitertijd was een 1/100 e sec. Die je echt wel graag wilt gebruiken bij het vasthouden van een zwaar objectief. Langzamer kan ook, maar dan wordt het ondanks de goede vibratie reductie van de Tamron toch een beetje gokken. En ook omdat de toneelspelers niet alleen stilstaan maar ook bewegen. Allemaal overwegingen hoe en wat in te stellen om tot een goede belichting te komen. Bovenstaande foto is dus gemaakt met 6400 ISO en dat is echt wel heel erg hoog te noemen. Ondanks dat de schaal van een willekeurige camera wel kan doorlopen tot 25000 iso of nog hoger. Dat wil niet zeggen dat dit dan nog foto's zijn die je bij een opdrachtgever kan aanleveren. Zo heb ik ook een voorbeeld met 8000 iso en daar vind ik de Z5 of de Z6 echt wel op het randje komen van wat nog kan.

Deze foto is nog keurig belicht en ruis en scherpte zijn en blijven prima in orde. Maar…. de eerlijkheid gebied ook te zeggen dat ik ook een aantal belichtingen/opnames had die er niet meer mooi uitzagen. Dan was de belichting net niet optimaal en werd het zwart gelijk lelijk en onrustig. Bovenstaande is een voorbeeld van wat er mogelijk is met een Nikon Z5 of Z6 op 8000 iso als je heel erg goed belicht. Nou moet je dat sowieso altijd. Maar in dit soort situaties is het nog belangrijker om vooral je zwarten goed te halen. Doe je dat niet op 8000 ISO dan wordt met meteen lelijk.

Hierboven ook een foto (deelvergroting van een op 8000 ISO geschoten foto. Iets te licht gefotografeerd en de ruis ellende begint. Ik hoop dat jullie het kunnen zien. Let dan vooral op het zwart. Daar begint al rode ruis zichtbaar in te worden. Kijk je bij de andere foto's dan zien je dat het zwart ook echt zwart is. Kortom 8000 ISOis nog te doen met een Nikon Z5 maar alleen als je heel goed belicht. En met goed belichten bedoel ik dan ook perfect belichten. Ga er maar aanstaan als de lampen van het theater ook nog eens continu van intensiteit wisselen.

En toch, hoe hoger de ISO, des temeer de kwaliteit natuurlijk langzaam stapje voor stapje achteruit. Ongemerkt haast. Wanneer ik nu een op 4000 ISO geschoten foto laat zien dan zien je echt het verschil wel.

4000 ISO F/4 met een 1/100 e sec. Dit is zo strak en zo briljant! Als ik niet beter zou weten dan zou ik zeggen dat het ook gewoon een 100 ISO foto had kunnen zijn. Dit is Nikon Full frame op haar best. Tot 6400 ISO is er probleemloos te fotograferen met de Z5 en Z6. Bij 8000 ISO wordt het echt opletten. Hoger ben ik niet gegaan omdat dit niet nodig was. Waarom zou ik dan?

Het was in 2011 dat ik op 3200 ISO Seal in Parijs schoot. Dat was toen echt het uiterste. Met een Nikon D700, ook Full frame.

Ziet er best aardig uit zo he? Maar niet of minder als je in detail gaat kijken. Dan zie je de verschillen tussen 2011 en 2022 echt wel tevoorschijn komen.

In 2011 was dit de uiterste lage ruis die je kon behalen. Nu op het dubbele of zelfs iets meer dan een dubbel ISO schiet je betere foto's. Er is wel het een en ander verbeterd de laatste elf jaren.

De resoluties zijn hoger, dus ogen de foto's scherper. En het ruis niveau is laat ik zeggen gehalveerd. Die twee waarden zijn eigenlijk tegenover gesteld van elkaar. Maar toch is het de fabrikanten gelukt. Wel blijft over het verschil tussen een APS-C camera en een Full frame. Daar kom je niet omheen. Net zoveel pixels maar op meen kleinere beeldsensor zal altijd meer ruis opleveren in moeilijke licht situaties. Is dat erg? Niet als je nooit in dergelijke omstandigheden fotografeert. En daarnaast is het ook van belang welke eisen jezelf stelt aan een foto. Maar in een tijd, zeker in fotografie, dat alles maakbaar perfect dient te zijn is dit dan wel een belangrijk gegeven. Ik geloof niet in perfectie, maar de fotografie wereld om mijn heen denkt er heel duidelijk anders over.

Het liefst foto's maken op 25000 ISO, met een beeldsensor niet groter dan van je telefoon en dan moet het wel perfect zijn. Yeah, keep on dreaming. Voorlopig ben ik blij met wat Nikon doet met haar Full frame camera's. Het is onwaarschijnlijk knap.